The 1923 Lausanne Treaty and the New Imperial Order

Jonathan Conlin and Ozan Ozavci (Gingko, 2023) editörlüğünde

Birinci Dünya Savaşı sonrası yapılan barış anlaşmalarından sonuncusu olan Lozan, Versay Anlaşması’ndan çok farklıydı. Müttefikleri Almanya ve Avusturya-Macaristan’la beraber savaştan mağlup çıkan Osmanlı İmparatorluğu’na da ilk olarak 1920’de zorlama bir barış dikte edildi. Ancak yalnızca iki sene içerisinde Kemalist direniş bu durumu tersine çevirerek Türkiye’nin yirminci yüzyılda Orta Doğu’daki ilk bağımsız devlet olarak yerini almasını sağladı. Bu sırada Yunanlılar, Ermeniler, Araplar, Mısırlılar, Kürtler ve Osmanlı İmparatorluğu’nun bünyesinde bulunan diğer topluluklar da düşe kalka kendi bağımsızlık mücadelerini veriyorlardı.

“They All Made Peace” Lozan Antlaşması ve antlaşmanın yüz yıl sonraki mirasını ele alan ilk İngilizce yayın olma özelliğini taşıyor. Bu çalışmada alanlarının en iyileri olan bir grup tarihçi 1923’ü çok yönlü yaklaşımları ile okuyucuya sunuyorlar. Kitabın bölümleri arasında Osmanlı-sonrası dünyada İngilizler, Türkler ve Sovyetlerin Ortadoğu’da kurmaya çalıştıkları yeni düzen, mübadelenin ekonomik boyutları ve Osmanlı borçlarının yapılandırılması gibi konular yer alıyor. Kitap aynı zamanda Lozan’da resmi akreditasyon verilmeyen Arap, İranlı ve Ermeni temsilcilerinin hikayelerini, Lozan’ın bugün halen etkisini sürdüren sonuçlarına katlanmak mecburiyetinde kalan birçok topluluğun tecrübelerini ve bugün antlaşma hakkında öne sürülen asılsız komplo teorilerinin kökenlerini tartışıyor.

İçindekiler:

Part 1: From One Imperial Order to Another

  • Minority Rights and International Law at Lausanne – Aimee Genell
  • Britain’s Plans for a New Eastern Mediterranean Empire – Erik Goldstein
  • The Soviet Union and the post-WWI International Order – Samuel Hirst & Etienne Peyrat
  • From the Clash of Civilizations to Nationalism Theory? – Cemil Aydın

Part 2: Absent Presences

  • Re-Mix? Armenian Autonomy and the Limits of Post-Genocide “Co-Existence” – Lerna Ekmekçioglu
  • Iranian Attempts to Participate at Lausanne – Leila Koochakzadeh
  • Arab Exclusion at Lausanne: A Critical Historical Juncture? – Elizabeth F. Thompson
  • The Kurds and the Defunct States of the Middle East – David S. Patel

Part 3: Making Concessions

  • Oil over Armenians: The “Lausanne Shift” in US Relations with the Middle East – Andrew Patrick
  • The Mosul Question: Lausanne and After – Sarah Shields
  • The Division of the Ottoman Debt – Mustafa Aksakal & Patrick Schilling

Part 4: Moving the People

  • International Law and the Greek-Bulgarian and Greek-Turkish Population Exchange – Leonard V. Smith
  • A Capitalist Peace? Money, Labor, and Refugee Resettlement – Laura Robson
  • Thanassis Aghnides, Ayrilios Spatharis and the Population Exchange – Haakon Ikonomou & Dimitris Kamouzis

Part 5: Framing Lausanne

  • Framing Pasts and Futures at Lausanne – Hans-Lukas Kieser
  • Lausanne in Turkish Official and Popular Historiography – Gökhan Çetinsaya
  • Diplomacy, Entertainment, Souvenir? Guignol à Lausanne and Caricature – Julia Secklehner

Lozan’daki sektörler arası dinamikleri ön plana çıkarmanın yanı sıra, bu zaman diliminin “gaip varlıklar”ı ve onların duyulan kadar duyulmayan çok katmanlı menfaatlerini, beklentilerini, hayal kırıklıklarını ve dargınlıklarını teşhir eden “çift kutuplu” bir okumasını takdim ediyoruz.

Editörler tarafından yazılan Giriş bölümünden